De universiteit in de Utrechtse binnenstad: van een geschiedenis naar een (compleet) overzicht?

De universiteit van Utrecht, in de volksmond ook wel Rijksuniversiteit Utrecht of in recenter tijden UU genoemd, werd in 1636 opgericht. In de bijna vier eeuwen die daarop volgden heeft de universiteit vele gebouwen in de binnenstad gebruikt, gekregen, betrokken en verbouwd, maar inmiddels ook weer vele verlaten of verkocht. De panden die de universiteit nog steeds gebruikt zijn vaak eenvoudig te herkennen aan een plaatje naast de deur of op de gevel. Anderen laten zich minder snel raden en aan gebouwen die een andere functie of eigenaar hebben gekregen herken je vaak niets meer uit die tijd. Bekende voorbeelden van universiteitsgebouwen zijn het Academiegebouw aan het Domplein en de Universiteitsbibliotheek aan de Drift, maar de totale omvang de universiteit in de Utrechtse binnenstad beslaat bijna 70 unieke gebouwen en die zijn niet allemaal even bekend.

In deze meilezing op locatie gaan we langs veel – maar niet alle- universiteitspanden van de stad wandelen. Na een kort verhaal wat een overzicht van het totaal tracht te geven, gaan we kijken naar voorbeelden uit verschillende periodes van gebruik van vastgoed door de universiteit. In die periodes deed de universiteit opeenvolgend aan  herbestemming, ontwikkeling en herontwikkeling van vastgoed in de binnenstad. Tijdens de wandeling staan we stil bij vragen zoals: waarom startte de universiteit in de 17e eeuw juist in het noordelijke deel van de binnenstad? Welke faculteiten en afdelingen bewogen zich door de binnenstad en hoe liepen die paden? Maar ook: Wat is er allemaal nog niet bekend over dit deel van de universiteitsgeschiedenis? Vanuit een steeds completer beeld van de universiteit in de binnenstad kunnen we misschien zelf nog leemtes in de kennis vullen.

Chemie in de binnenstad: De Leeuwenbergh (links) en de Catharijnesingel 59 (rechts), beide circa 1900. (Bron: Het Utrechts Archief) 

Thijs Konijnendijk (MSc.) doceerde van 2010 tot en met 2013 sociale geografie en planologie aan de Universiteit Utrecht en begeleidde veel historisch geografisch onderzoek. Sinds 2014 werkt hij als marktonderzoeker in commercieel vastgoed bij Cushman & Wakefield, waarbij kwantitatieve en GIS analyses hoofdbestanddelen van zijn onderzoeken zijn.

LET OP! Om de wandeling volledig in daglicht te laten plaatsvinden beginnen we een kwartiertje eerder dan normaal! 19.45 uur in de Kargadoor.